Bijlage 7: Toelichting uitvoering doelen op Passend Onderwijs
Toelichting op:
de doelen in het kader van passend onderwijs waarvoor middelen vanuit de lumpsum zijn uitgegeven;
de doelen in het kader van passend onderwijs waarvoor middelen vanuit het samenwerkingsverband (swv) zijn uitgegeven;
hoe, in samenwerking met de stakeholders, tot die doelen gekomen is.
samengevat per samenwerkingsverband:
VO-25-07 Stichting Samenwerkingsverband VO-ROC Nijmegen e.o.
Binnen ons samenwerkingsverband, zetten we in op versterking van de basisondersteuning op alle VO-scholen. Wat we onder deze gezamenlijke ambitie verstaan, is in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband uitgewerkt. Door de drie OMO-scholen binnen ons samenwerkingsverband wordt op schoolniveau vanuit de lumpsum ingezet op borging van basisondersteunings-voorzieningen zoals een orthopedagoog, ondersteuningscoördinator, dyslexiecoach, trainingen sociaal emotioneel leren, executief functioneren, check in-check-out en opvang van leerlingen. De mate waarin deze voorzieningen geboden worden, is mede bepaald door een aanvulling vanuit de middelen van het samenwerkingsverband, te weten: een vaste voet per locatie en een bedrag per leerling dat jaarlijks wordt vastgesteld zgn. subsidie basisondersteuning. Het betreft ‘geoormerkte’ middelen voor versterking van de basisondersteuning. De subsidie basisondersteuning wordt ook gebruikt voor het versterken van het docent handelen (coaching en training). Daarnaast bieden begeleiders passend onderwijs in dienst van het samenwerkingsverband ondersteuning op alle scholen: een vast aantal dagdelen per school voor leerlinggerichte ondersteuning en versterking van de basisondersteuning. Consulenten van het samenwerkingsverband zijn op afroep beschikbaar voor advies en bemiddeling. Het scholingsaanbod van het samenwerkingsverband is ook op versterking van de basisondersteuning gericht. Scholen leggen jaarlijks en kwalitatieve en kwantitatieve verantwoording af over de besteding van de gelden en het samenwerkingsverband voert spiegelgesprekken met de scholen
Een sterke basisondersteuning zorgt ervoor dat er minder een beroep hoeft te worden gedaan op bovenschoolse arrangementen zoals het Flex College (onderwijs en begeleiding van leerlingen met externaliserende en internaliserende problematiek) en MC Kwadraat voor dubbel bijzondere leerlingen. Mocht het nodig zijn dan kan voor extra ondersteuning een budget worden aangevraagd zoals een overstappakket SO-VO of een onderwijs-zorgarrangement. In voorkomende gevallen wordt extern ondersteuning ingekocht. Naast curatieve interventies ligt de nadruk toch vooral op preventie.
Ons samenwerkingsverband strekt zich uit over drie provincies. We werken in de regio zuid, een gebied dat bijna volledig samenvalt met de Gemeente Land van Cuijk, de regio waar de drie OMO-scholen in vallen, steeds intensiever samen met onze partners (CJG, Sociom, RBL-BNO, GGD, GGz, Synthese, PO, PrO, VSO, MBO en bedrijven) om ziekteverzuim terug te dringen, schooluitval en thuiszitten te voorkomen en een goede doorstroom naar arbeid of vervolgonderwijs voor onze leerlingen te realiseren. Het samenwerkingsverband ondersteunt pilots om die samenwerking te versterken. Vanuit co-creatie met de basisscholen worden trainingen PO-VO georganiseerd. Daarnaast nemen een aantal scholen deel aan een pilot om ziekteverzuim terug te dringen en participeren de drie OMO-scholen in ons samenwerkingsverband aan het project STORM (depressie-en suïcidepreventie). In 2022 hebben het Elzendaalcollege, Merletcollege en Metameer een gezamenlijke projectvoorstel ‘Jeugdconsulent in de school’ bij de gemeente ingediend en is een start gemaakt met het opstellen van een Regieplan Inclusief voortgezet onderwijs binnen Land van Cuijk en Maasduinen. Binnen ons samenwerkingsverband hebben we de ambitie en motivatie om tot inclusiever onderwijs te komen. We doen al ervaring op met symbiose onderwijs, ook in onze regio. Daarnaast streven we als samenwerkingsverband naar meer kansengelijkheid. In het in 2022 vastgestelde Ondersteuningsplan 2023-2026 komen deze thema’s terug.
VO-30-01 Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Bergen op Zoom e.o
De ondersteuning binnen het onderwijs wordt zoveel mogelijk afgestemd op de behoefte van de leerling. De middelen zijn ingezet om de basisondersteuning te verstevigen en te verbeteren en om leerlinggericht maatwerk te leveren waar nodig.
De lijnen tussen de interne ondersteuning en stakeholders zijn kort. Doelen worden vastgelegd in samenspraak met alle partijen.
Door continue evaluatie met schriftelijke verslaglegging met leerlingen/ouders, medewerkers en externen wordt de inzet van ondersteuning gevolgd. Bij constatering van discrepantie tussen de benodigde zorg en uitgevoerde zorg wordt deze weer op elkaar afgestemd. Vanuit kwaliteitszorg op de scholen zelf alsook vanuit het samenwerkingsverband wordt er gemonitord op basis van verantwoordingen en op basis van evaluaties.
VO-30-02 Samenwerkingsverband VO in de regio Roosendaal
De prioriteiten in 2022 lagen voor ons samenwerkingsverband op onderstaande zaken:
Ontwikkeling ondersteuningsklassen vmbo en herschikking lwoo- en lichte ondersteuning.
Ouder- en jeugdsteunpunt ontwikkelen en in bedrijf brengen
Visievorming duurzaam HB beleid en ontwikkeling dekkend aanbod met ondersteuningsklas HB
Evaluatie BSVZ en ontwikkeling naar hybride model.
Onderzoek samenwerking swv po-vo
Daarnaast heeft de RvT een zelfevaluatie gehad. De scheiding van rollen vraagt mogelijk om een ander governance model. Dit wordt de komende periode verder onderzocht.
VO-30-03 Stichting Regionaal Samenwerkingsverband Breda e.o.
Vanuit het ondersteuningsprofielplan wordt jaarlijks via Perspectief op Scholen het ondersteuningsprofiel van de scholen van het samenwerkingsverband opgesteld. De OMO scholen in dit samenwerkingsverband voldoen aan de afgesproken basisondersteuning. Op de scholen zijn verschillende specialisten aanwezig, zowel vanuit de school, het samenwerkingsverband of derden (zoals jeugdmaatschappelijk werk of de jeugdarts). Bepaalde voorzieningen zijn binnen de school beschikbaar (bijvoorbeeld time-out voorziening met begeleiding, pre-entreegroep, observatieklas of een tussenvoorziening/rebound). Aanbod executieve functies is extern beschikbaar, aanbod voor dyscalculie, dyslexie, sociaal emotionele ontwikkeling, spraak/taal, preventieve signalering van leer-, opgroei- en opvoedproblemen en preventieve signalering van leesproblemen zijn op de scholen aanwezig.
VO-30-04 Stichting Samenwerkingsverband passend onderwijs VO Tilburg e.o. (Portvolio)
Het beleid van Portvolio is erop gericht stapsgewijs de basisondersteuning te versterken. Daarbij wordt uitgegaan van het onderwijs- en ondersteuningsaanbod zoals dat nu in het werkgebied van het samenwerkingsverband is vormgegeven. Er is voor gekozen om voort te bouwen op de kwaliteit en de verworvenheden van het huidige onderwijs- en ondersteuningsaanbod. De belangrijkste doelen worden hieronder nader beschreven. De middelen van het samenwerkingsverband zijn op hoofdlijnen conform deze doelstellingen uitgegeven. In de praktijk verdeeld over negen boxen.
Box 1: Afdracht vso
Box 2: Afdracht lwoo en pro
Box 3: Basisondersteuning vo
Box 4: Versterking basisondersteuning
Box 5: Toelaatbaarheid (tc)
Box 6: Bovenschoolse voorzieningen (arr)
Box 7: Beheer en bestuur
Box 8: Activiteiten voor scholen
Box 9: Innovatie
De middelen vanuit het samenwerkingsverband zijn niet voldoende om de basis ondersteuning vorm te geven. Omdat de OMO-scholen de doelen die binnen het samenwerkingsverband worden nagestreefd van groot belang vindt worden ook middelen vanuit de lumpsum ingezet om met name de basisondersteuning goed vorm te kunnen geven.
1. Basisondersteuning en Schoolondersteuningsprofiel
Leerlingen die meer begeleiding behoeven hebben recht op passende ondersteuning. De school van inschrijving is hiervoor verantwoordelijk (zorgplicht). De basisondersteuning beschrijft het minimum ondersteuningsniveau dat verwacht wordt van álle scholen. Leerwegondersteuning is een onderdeel van de basisondersteuning voor leerlingen van het vmbo en specifiek aanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen is een onderdeel van de basisondersteuning voor leerlingen op het havo/vwo. Portvolio streeft naar een zo groot mogelijke diversiteit in het ondersteuningsaanbod van de verschillende scholen, zodat álle scholen gezamenlijk een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen ontwikkelen voor alle leerlingen van de regio. (Referentie: pagina 15 Ondersteuningsplan Portvolio 2019-2023)
Op de scholen zijn verschillende specialisten aanwezig, zowel vanuit de school, het samenwerkingsverband of derden (zoals jeugdmaatschappelijk werk of de jeugdarts). Bepaalde voorzieningen zijn binnen de school beschikbaar (bijvoorbeeld time-out voorziening met begeleiding,). Aanbod voor dyscalculie, dyslexie, sociaal emotionele ontwikkeling, spraak/taal, preventieve signalering van leer-, opgroei- en opvoedproblemen en preventieve signalering van leesproblemen zijn op de scholen aanwezig.
In ons samenwerkingsverband investeren we in een levend kennisnetwerk dat aansluit op de grote diversiteit aan leerlingen en hun ondersteuningsvragen. Portvolio stimuleert het delen van expertise en samenwerking tussen scholen (vo-vo, vo-vso en vso-vso)om de kans op maatwerk voor leerlingen te vergroten.
We organiseren dat scholen meer bij elkaar in de keuken kijken, toegang hebben tot elkaars best practises, weet hebben van elkaars (specialistische) kennis en die ook breed beschikbaar stellen.
2. Versterking Basisondersteuning
De ondersteuning op de scholen is zichtbaar, concreet en meetbaar gemaakt met behulp van het instrument Perspectief Op School. De vo-scholen in ons samenwerkingsverband toetsen zichzelf jaarlijks aan het gedefinieerde minimumniveau voor basisondersteuning (zelfevaluatie). Het instrument daartoe heet Perspectief op School en is ontwikkeld door de Onderwijs Innovatie Groep. Deze toetsing wordt tevens gebruikt om het schoolondersteuningsprofiel te actualiseren. (Referentie: pagina 16 Ondersteuningsplan Portvolio 2019-2023) In 2020 zal elke school zichzelf toetsen (via PoS) aan deze concrete uitwerking van de basisondersteuning. Deze meting biedt richting voor het maken van een ontwikkelplan voor de ‘versterking van de basisondersteuning’ als een gezamenlijke opdracht gesteld in ons ondersteuningsplan. Middels interne audits wordt de kwaliteit van het ondersteuningsaanbod vergeleken en bespreekbaar gemaakt.
Alle scholen hebben in 2020 hun schoolondersteuningsprofiel (SOP) geactualiseerd, waarin duidelijk wordt gemaakt in hoeverre de school voldoet aan het vereiste niveau van basisondersteuning, waar ontwikkelpunten liggen en op welk terrein er in de school extra ondersteuning of arrangementen beschikbaar zijn. Extra ondersteuning Voor leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften die de basisondersteuning overstijgen, stelt de school een ontwikkelingsperspectief op (OPP). (Referentie: pagina 16 Ondersteuningsplan Portvolio 2019-2023) Ambulante begeleiders (toekomstige schoolcoaches) zijn met name bedoeld ter ondersteuning van docenten; zodat de docenten zelf de passende begeleiding kunnen bieden aan de leerlingen. Uiteraard zullen de schoolcoaches ook (blijven) ondersteunen op individueel maatwerk voor leerlingen.
Voor leerlingen die net iets meer ondersteuning nodig hebben is er binnen Portvolio boven schoolse voorzieningen en zijn speciale arrangementen mogelijk.
3. Speciaal Onderwijs
Als de reguliere school niet (meer) aan de onderwijsbehoeften van een leerling kan voldoen, volgt aanvraag TLV voor een verwijzing naar het vso waar speciale ondersteuning beschikbaar is. Voor leerlingen die voldoen aan de pro-criteria is na afgifte TLV pro praktijkonderwijs beschikbaar.
De doelen van het samenwerkingsverband zijn tot stand gekomen in overleg met het scholen overleg. In het scholenoverleg zijn alle directeuren van de betrokken scholen vertegenwoordigd. Na een positief advies van het scholen overleg wordt de begroting voorgelegd aan de OPR (waardoor ook ouders en medewerkers betrokken zijn) en ook formeel vastgesteld door het bestuur. In informele overleggen met het werkveld waaronder de ondersteuning coördinatoren wordt de vinger aan de pols gehouden over de juistheid en haalbaarheid van de gestelde doelen.
VO-30-05 Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs De Meierij
Om aan de opdracht te kunnen voldoen aan alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in deze regio Passend Onderwijs te bieden, werken 17 scholen voor voortgezet onderwijs en 7 scholen voor speciaal voortgezet onderwijs binnen dit samenwerkingsverband nauw samen. Deze samenwerking krijgt vorm in de basisondersteuning, extra ondersteuning en specialistische ondersteuning.
Binnen de basisondersteuning wordt naast de gebruikelijke ondersteuning van ondersteuners passend onderwijs (OPO), zowel ingezet op preventieve als op curatieve trainingen aan scholen vanuit groepsdynamische principes.
Eveneens wordt, met medefinanciering van het samenwerkingsverband, een training aangeboden aan mentoren, docenten en onderwijsassistenten ter versterking van het pedagogisch-didactisch klimaat: Onderwijs op Maat of bijvoorbeeld een training over begeleiding voor hoogbegaafde leerlingen. Alle trainingen worden gegeven volgens het train-de-trainer principe, dat wil zeggen dat bij alle trainingen een eigen docent aanwezig is om kennis op te bouwen en het aanbod te borgen. Kennis en goede voorbeelden worden gedeeld. De extra ondersteuning wordt vormgegeven in arrangementen; overstaparrangementen (voor leerlingen die vanuit het VSO naar het reguliere VO gaan), specialistische arrangementen waarin deskundigheid vanuit de Mytylschool en de het Zuiderbos College word ingezet om leerlingen op reguliere scholen te ondersteuning en de bovenschoolse voorziening. Voor sommige leerlingen is het specialistisch onderwijs (tijdelijk) het best passend. In de regio de Meierij zijn zeven scholen voor specialistische aanbod die met elkaar een dekkend netwerk zijn voor alle niveaus van het vso. Twee van deze scholen werken samen met reguliere scholen in symbiose aan onderwijs. Een derde project is in de maak.
Samen met de collega’s van swv po De Meierij en met de partners van het mbo en regionale arbeidsmarktregio werken we aan doorlopende leerlijnen. Deze doorlopende leerlijnen zijn belangrijk voor onze leerlingen om hen zo soepel mogelijk te kunnen laten doorstromen van po naar vo, naar een andere school, vervolgonderwijs, werk of dagbesteding. De leerlijnen moeten zoveel mogelijk aansluiten bij de ondersteuningsbehoefte en het leerproces van de leerling.
Er vinden met regelmaat evaluaties plaats van het ondersteuningsaanbod en worden de doelen besproken. Dit gebeurt zowel intern als extern. In deze evaluaties komen alle vormen van de aangeboden ondersteuning aan bod. Hiertoe is ook een kwaliteitssysteem (waaronder vragenlijst perspectief op scholen) ingevoerd. Voorts vinden er ook jaarlijks gesprekken plaats met de gemeentes, maatschappelijk werk, leerplicht, de GGD (o.a. de resultaten en aanbevelingen van en uit de screening van GGD) en bureau Halt.
VO-30-06 Samenwerkingsverband VO Brabant Noordoost
De collectieve ambitie van get samenwerkingsverband is om jongeren vanuit een reguliere VO-school door te laten stromen naar vervolgonderwijs of arbeid. Als jongeren ondersteuning nodig hebben dan bieden we deze bij voorkeur binnen de muren van een reguliere VO-school. School is immers een afspiegeling van de maatschappij waar jongeren in leven. Indien regulier VO onvoldoende ondersteuningsmogelijkheden geeft, dan kunnen jongeren gebruik maken van een specialistische onderwijsvoorziening waar eveneens toegewerkt wordt naar passende doorstroom. We hechten groot belang aan thuisnabijheid: opgroeien en onderwijs volgen in de eigen sociale omgeving. We delen de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van jongeren in de driehoek jongere-ouders-school. Om deze doelen te bereiken hebben zowel het Maasland college, het Zwijsen College en het Fioretti College investeringen gedaan die bovenop de financiering komen vanuit het samenwerkingsverband.
Stakeholders zijn het toeleverend primair onderwijs, ouders, jeugdhulp/jeugdzorg en collega scholen binnen het samenwerkingsverband.
Elke school biedt basisondersteuning bestaande uit het reguliere onderwijsproces en trajectvoorziening. Het Fioretti en het Zwijsen hebben in 2022 ook de voorziening Koersklas geboden. Dat valt onder extra ondersteuning.
VO-30-07 Regionaal Samenwerkingsverband voor passend onderwijs Eindhoven en Kempenland
Middelen zijn uitgegeven aan specialisten in de school, die complexe casussen oppakken. Het gaat om inzet van orthopedagogen en schoolpsychologen. Het gaat om het bieden van ondersteuning en begeleiding om te voorkomen dat leerlingen uitvallen, studievertraging oplopen en/of niet presteren conform hun capaciteiten. De doelen die door het samenwerkingsverband zijn geformuleerd betreffen het mogelijk maken van thuisnabij onderwijs. Recentelijk is daarbij gekomen dat we werken aan de samenwerking met de jeugdhulp (in het vmbo) en het voorkomen en aanpakken van depressiviteit van leerlingen (STORM).
Er wordt intensief overleg gevoerd met de gemeentes (OOGO), de OPR en het samenwerkingsverband PO.
Het schoolondersteuningsplan geeft aan wat er in het kader van het ondersteuningsplan geboden kan worden. Er vindt jaarlijks een ‘rondje langs de velden’ plaats van de directeur van het samenwerkingsverband met een beleidsmedewerker. Verder wordt via Helder havo vwo een bovenschoolse ondersteuningsvoorziening geboden die leerlingen met een havo/vwo-niveau en een diagnose ASS en/of ADHD of een vergelijkbare ondersteuningsbehoefte regulier voortgezet onderwijs biedt.
VO-30-08 Stichting Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO- VSO Helmond-Peelland
SWV Helmond-Peelland VO heeft als doelstelling onderwijs aan te bieden aan alle leerlingen in haar regio met als doel dat jongeren actief en zo zelfstandig mogelijk participeren in de samenleving. Zij hanteert daarbij de volgende uitgangspunten: thuisnabijheid, samen verantwoordelijk met alle partijen, betrekken van ouders, en doelmatig en opbrengstgericht werken zodat zoveel mogelijk middelen kunnen worden ingezet op de werkvloer. De middelen zijn uitgegeven aan arrangementen (zeer divers: Extra toegang, Syntheseklas, Plusvoorziening, Integratieklas, Preportaal, Symbioseklas, tlv-pro, tlv-vso, ambulante ondersteuning, inzet Autismesteunpunt). Bij het toekennen van een arrangement, wat altijd via de ACT gaat (die hierover een advies geeft), worden ook de te behalen doelen besproken en gemonitord. Daarnaast zijn er middelen aan de vo-scholen afgedragen: middelen populatiebekostiging (voorheen lwoo), en middelen om de vereveningsopgave (waarvoor vo-scholen de rekening krijgen van DUO) te compenseren. Als in de begrote exploitatie middelen overblijven (prognose) worden deze uitgekeerd bij het vaststellen van de begroting (en later eventueel aangevuld na de eerste tertiaalrapportage) ten behoeve van de bekostiging voor de basisondersteuning (doorstroomcoaching, inzet STORM, enz. ). De doelen zijn de afgelopen 10 jaren in samenspraak met scholen, ACT en bestuur tot stand gekomen. Doelen en werkwijzen staan uitgebreid beschreven in het ondersteuningsplan. Behaalde resultaten staan in het jaarverslag. Er zijn periodiek evaluatiemomenten om op grond van resultaten te meten en na te gaan of investeringen effect hebben. Zowel op niveau van het samenwerkingsverband als op het niveau van de school. Het school ondersteuningsprofiel wordt jaarlijks geëvalueerd. Door de mensen die bij de uitvoering betrokken zijn ook te betrekken bij de vaststelling van de plannen, wordt geborgd dat het beleid aansluit op de praktijk.
VO-30-09 Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs De Langstraat
Alle leerlingen goed onderwijs en goede ondersteuning bieden op basis van een doelmatige besteding van de middelen is nog steeds de maatschappelijke opdracht van het SWV. Het SWV zorgt voor een dekkend aanbod. In “De Langstraat” is echter geen school voor het VSO aangesloten. Het SWV heeft als doel gesteld dat het deelname percentage VSO maximaal 3,75% mag bedragen. Door stapsgewijs meer in te zetten op thuisnabij onderwijs in het reguliere VO is het streven om dit percentage op 1 februari 2026 te halen. Elk jaar zouden er 15 leerlingen minder doorverwezen moeten worden naar het VSO. Vanaf 2022 is er sprake van een overgangsjaar. De teldatum is verschoven van 1 oktober naar 1 februari. De nieuwe telling is gestart op 1 februari 2022.
De indexering in 2022 en een aantal aanvullende beschikkingen hebben ertoe geleid dat de begroting 2022 geen negatief, maar een positief resultaat kent. Via 9 programmalijnen en 24 bijbehorende activiteiten wordt de opdracht vertaald naar concrete doelen waar ieder van de deelscholen invulling aangeeft. Hieronder staat een opsomming van een aantal van deze doelen (activiteiten) en in het kort de behaalde resultaten.
Het leveren van maatwerk heeft meer aandacht gekregen. De leden van het IOT, de ambulante begeleiders, LPA en de jeugdarts hebben intensiever contact gehad om de mogelijkheden van de ondersteuning bij de verschillende leerlingen te onderzoeken. Leerlingbesprekingen zijn gevoerd, waarin gerichter op werkafspraken en acties is gestuurd. Verder zijn de mogelijkheden verkend om een paar leerlingen vanuit het speciaal onderwijs gedoseerd terug te plaatsen in het regulier onderwijs. Dit alles in nauw overleg tussen de VO en VSO school.
Op het gebied van talentvolle, c.q. (hoog)begaafde leerlingen, zijn de mogelijkheden van het maatwerk verder onderzocht. Gesprekken met docenten, ouders van talentvolle leerlingen en het basisonderwijs (Linus) zijn gevoerd.
Er is een time-In lokaal gerealiseerd waarin leerlingen met internaliserende problematiek “even op adem kunnen komen”. Meer aandacht (in de vorm van tijd en geld) is in de zogenaamde “gouden weken” gestoken. Dit is een preventieve aanpak (in samenwerking met jongerenwerk, PO, kinderopvang en enkele verenigingen) die ook op gemeentelijk niveau een vervolg krijgt.
Daarnaast is sterk ingezet op scholing.
Structuur, procedures en afspraken rondom de zorg/ondersteuning zijn tegen het licht gehouden en aangescherpt. Werkdocumenten (o.a. OPP, IZO-adviesaanvraag), stappenplannen, het zorgaanbod, de afspraken rond verzuim/calamiteiten/route naar de zorg zijn opnieuw bekeken, vastgesteld en geïmplementeerd.
Naast het bieden van basisondersteuning werken de scholen steeds nauwer samen met ondersteuners vanuit OC Leijpark, expertise centrum de Kracht, SMO, Leerplicht, GGD en het jongerenwerk Tavenu. Deze partijen zijn op de scholen aanwezig.
Het SWV heeft de functies van IOT, OT en ACT vastgesteld waardoor de scholen een vastgestelde procedure volgen met betrekking tot inzetten van zorg.